Entre o produto pesqueiro capturado pola frota artesanal que nos atopamos en prazas de abastos e lonxas da Ría de Pontevedra atopamos o lumbrigante. Este crustáceo, o máis grande do litoral europeo e tan apreciado, é poxado nas lonxas de Bueu (na cal alcanzou o pasado 26 de marzo un prezo medio de 13 euros/Kg) e Portonovo (na cal alcanzou o pasado 28 de marzo un prezo medio de 40 euros/Kg) pero desde o pasado 31 de marzo estará en veda polo que non poderemos ver lumbrigante galego en lonxas e prazas ata o 1 de xullo.
O lumbrigante, de nome científico Homarus gammarus, é un crustáceo decápodo de cor azulado que pode chegar aos 60 centímetros de lonxitude e a un peso de 8 kg, aínda que é raro que exceda os 40cm de lonxitude. Posúe 5 pares de patas, estando o primeiro par transformado en fortes pinzas (a dereita, de menor tamaño, curta mentres que a esquerda, máis grande, ten a función de triturar).
Son moitas as persoas que confunden ao lumbrigante coa lagosta (a cal non posúe pinzas) debido, en gran medida, á tradución que se realiza do inglés da especie de lumbrigante americana ( Homarus americanus). A veriedad europea que temos nas nosas costas ( Homarus gammarus) diferénciase da especie americana na cor, xa que este posúe unha coloración máis avermellada.
O lumbrigante é unha especie de hábitos nocturnos, habitando en fondos rochosos próximos á costa, entre os 2 e os 40 m, que durante o día mantense escondido e inmóbil, refuxiándose en goridas que constrúe o mesmo escavando na area baixo as roca cando se atopa máis preto da beira. Cando anoitece, saen do seu agocho para alimentarse, emplenado as súas enormes pinzas para capturar peces, bivalvos, ourizos e outros crustáceos.
Para protexerse do polbo, o seu depredador natural, o lumbrigante pode asociarse co congro ( Conger conger) e vivir xunto a el nunha cova.
En canto á súa reprodución, a desova ocorre unha vez ao ano no verán e despois do apareamiento, a femia leva os ovos nas súas patas ao redor de 9 meses. As larvas son planctónicas e buscan o seu propio territorio ao redor de 3 semanas despois da eclosión. Os xóves non se atopan a miúdo e moi pouco sábese sobre o seu comportamento nesta etapa, crese que viven nos sedimentos grosos e finos de barro onde constrúen tobos. A madurez sexual alcánzase ao redor dos 6 anos de idade; teñen unha longa vida e poden vivir ata máis de 15 anos!.
Respecto da súa pesca, en Galicia a frota artesanal emprega as nasas para capturalo aínda que tamén pode ser capturado con artes de enmalle, como o miño ou o trasmallo. Debido á diminución da poboación deste crustáceo, en gran medida causado pola sobrepesca, nalgunhas zonas están a levarse a cabo proxectos de repoboación a partir de exemplares criados en catividade. Recentemente a Consellería do Mar de Galicia efectuou unha solta de 1.500 exemplares con obxecto de contribuír coa repoboación da especie na reserva mariña dos Miñazos, en Lira, no consello de Carnota.
